درس‎نامه چهاردهم – بنچ مارکینگ سایت اکسپدیا (قسمت دوم)

این جلسه مباحث جلسه قبل را ادامه می‌دهیم و به ادامه بررسی در مورد سایت اکسپدیا به عنوان یک نمونه خوب برای بنچ مارکینگ می‌پردازیم. در جلسه قبل فعالیت اکسپدیا در حوزه اقتصاد مشارکتی را مورد توجه قرار دادیم. در واقع اکثر کسب و کارهای بزرگ همواره از این استراتژی بهره برده‌اند. مثلا گوگل در چند سال پیش، با مبلغ ۱٫۶ میلیارد دلار یوتیوب youtube.com را خریداری کرد. یا آمازون amazon سایت رتبه‌بندی وب یعنی سایت الکسا (Alexa) را به اختیار خود در آورده است. یا اکسپدیا سایت مشاوره آنلاین Tripadvisor را خریداری کرده یا مایکروسافت با پرداخت ۸ میلیارد دلار به خرید اسکایپ Skype.com پرداخته است. یا فیس بوک شبکه اجتماعی واتس آپ whatsapp.com را به تملک خود در آورده‌ است.

اقتصاد مشارکتی با سیستم کسب و ادغام که در بیزینس بسیار رواج دارد، ارتباط معنا داری دارد. اکسپدیا نیز به عنوان غول صنعت گردشگری آنلاین، از این قاعده مستثنی نیست. در طی ۱۵ سال اخیر اکسپدیا ۱۳ شرکت از جمله Orbitz، VIA Travel و Travelocity را برای توسعه زیرساخت‌های اطلاع‌رسانی، تبلیغاتی و عملیاتی در حوزه گردشگری آنلاین خریداری کرده‌ است. همه این ۱۳ شرکت روزی استارت آپ‌های کوچکی بودند که بعد از موفقیت چشم‎گیر خود، میلیون‌ها دلار توسط شرکت‌های بزرگی مانند اکسپدیا خریداری شده‌اند.

در سال‌های اولیه تاسیس اکسپدیا، این شرکت در راستای استراتژی‌های خود، برای گسترش کسب و کار خودش بر روی هتل و ارائه تخفیفات تمرکز کرده‌ است. همین به‎نوبه خود می‌توانسته یک راهنمایی‎ برای کسانی باشد که کسب و کار آنلاین آن‌ها به تازگی به رونق رسیده‌ است. به‎عنوان مثال اگر شما به سایت علی بابا دقت کنید بعد از مدتی بر روی پروژه جاباما سرمایه‌ گذاری کرده‌ است که این قطعا در راستای بررسی‌ها و بنچ مارکینگ‌های انجام شده بوده که تصمیم گرفته همانند دیگر نمونه‌های موفق بر روی هتل و در واقع پروژه جاباما سرمایه‌گذاری کند. این نوع بنچ مارکینگ یک نوع بنچ مارکینگ مالی و استراتژیک محسوب می‌شود.

اگر شما به صورت‌های مالی وب‎سایت اکسپدیا مراجعه کنید می‌توانید ببینید که در سال ۲۰۰۱ درآمد زیادی نصیب اکسپدیا شده‌ است و در همان سال اکسپدیا در راستای گسترش کسب و کار خود سامانه رزرو هتل hrn را خریداری کرد. در مطالعه صورت‌های مالی اکسپدیا به برخی موارد به‎خصوص، به‎عنوان مثال درآمدها دقت کنید و پس از آن سرمایه‌گذاری‌های مختلف آن را در نظر بگیرید به‎راحتی می‌توانید از این نوع وبسایت‌ها برای تعیین استراتژی‌های گسترش کسب و کار خوب استفاده کنید.

در ادامه به معرفی ویژگی‌ها و امکانات وبسایت اکسپدیا می‌پردازیم تا به نوعی دیگر بتوانیم از آن برای الگوبرداری در مورد وب‎سایت خودمان بهره ببریم.

برای استفاده از خدمات سایت اکسپدیا باید ثبت نام کرد. این کار به رایگان فراهم شده است و میلیون‌ها کاربر این کار را انجام داده‌اند. با ورود به ایندکس پرتال، کاربر خدمات متنوعی را از هتل تا اجاره ماشین در اختیار خواهد داشت.

تا همین قسمت می‌توان یک نکته مهم را دریافت. در فضای مجازی گرفتن اطلاعات اضافی از کاربر همواره ناخوشایند است. ثبت نام در سایت اکسپدیا به راحتی امکان‌پذیر است و اطلاعات غیرضروری را از کاربر دریافت نمی‌کند. به طوری کلی در فضای وب همواره باید این نکته را در نظر داشته باشید که کاربر باید بتواند با کمترین تعداد کلیک به خواسته‌اش برسد. باید بعد از ورود کاربر به وب‎سایت سناریو کاملی برای وی طراحی شده باشد تا تجربه خوبی از حضور وی در وب‎سایت ایجاد کنیم. یکی از راه‌های ایجاد این تجربه خوب این است که کاربر به راحتی بتواند در سایت ثبت نام کند.

یکی از بخش‌های جالب و خلاقانه این پرتال در قیاس با رقبای آن، بخش “چیزهایی که می‌توانید انجام بدهید” می‌باشد که در نشانی اینترنتی expedia.com/things-to-do قرار دارد. اگر شما نام یک شهر و مدت زمانی که قصد دارید در آن شهر اقامت کنید را در سایت وارد کنید، فهرست بلند بالایی از خدمات و انتخاب‌هایی که می‌توانید به نرخ‌های مختلف در این شهر برای گردش و سفر در اختیار داشته باشید، به شما معرفی می‌شود؛ مثلا برای شهر پاریس، ۱۲۲ مورد از دیدن برج ایفل تا گشت دیزنی لند و موزه‌ لوور و امثالهم ارائه شده‌است که برای مسافرانی که وقت زیاد ندارند و حوصله بررسی جذابیت‌های گردشگری یک شهر را ندارند، سرویس خوبی است.

Things to do یکی از ویژگی‌های جالبی است که سایت اکسپدیا در راستای ارائه خدمات سفر به کاربران‎ ارائه می‌دهد. آژانس‌های مسافرتی ایرانی که در فضای وب نیز خدمات ارائه می‌دهند هنوز به این نکته توجه نکرده‌اند. در واقع بیشتر این آژانس‌ها تمرکز بر فروش بلیط دارند در صورتی که یکی دیگر از راه‌های درآمد می‌تواند ارائه تخفیف در وب‎سایت باشد. با توجه به این‎که وب‎سایت تخفیفان و نت برگ در حوزه ارائه تخفیف گروهی فعالیت دارند و با استقبال زیاد مواجه شده‌اند، می‌توان گفت که در واقع فرهنگ استفاده از این نوع خدمت نیز در بین کاربران ایرانی جا افتاده‌ است. منطق تخفیف گروهی به این صورت است که وب‎سایت در ازای فروش تعداد زیادی از محصول یا خدمت از فروشنده یا ارائه‌دهنده آن خدمت، تقاضای تخفیف می‌کند. همچنین، وب‎سایت می‌تواند درصدی از هر تخفیف ارائه شده را نزد خود نگه دارد. ارائه تخفیف برای فروشنده نیز سودآوری دارد زیرا آن فروشنده می‌تواند خود را از طریق این سایت به کاربران معرفی کند و از این راه تبلیغات و بازاریابی آن را انجام دهد.

به عنوان مثال صاحب یک مجموعه تفریحی را در نظر بگیرید. اگر صاحب این مجموعه برای تبلیغات خود از بنر استفاده می‌کرد نمی‌توانست متوجه شود که آیا مشتری که به مجموعه وی مراجعه کرده است به‎دلیل دیدن آن بنر بوده است یا خیر. در ضمن کل این هزینه بنر تبلیغاتی قطعا در ابتدا پرداخت می‌شود؛ اما در این روش که صاحب فروشنده به وب‎سایت تخفیف گروهی را ارائه دهد به میزان تخفیف ارائه شده هزینه تبلیغات می‌پردازد و در واقع هزینه تبلیغات خود را به ازای هر یک مشتری جذب شده می‌پردازد. به علاوه شما فرض کنید در ساعاتی از روز ممکن است این مجموعه مشتری کمی داشته باشد و به همین دلیل متحمل ضرر بشود! این فروشنده یا ارائه دهنده خدمت می‌تواند تخفیفات استفاده از خدمت آن را در ساعاتی که مشتریان کمی به مجموعه وی مراجعه می کنند ارائه دهد، بدین صورت رونق کسب و کار وی نیز حفظ می‌شود.

همانطور که ملاحظه می‌کنید می‌توان دریافت که تخفیف گروهی هم برای صاحب خدمت و هم برای وب‎سایت عرضه‌کننده این تخفیف می‌تواند مفید باشد و هم مسافران می‌توانند در برنامه‌ریزی سفر خود استفاده از این تخفیفات را هم مد نظر قرار دهند. البته هدف اصلی یک وب‎سایت فروش آنلاین بلیط نباید ارائه تخفیف باشد. حتما به این نکته توجه کنید که هدف اصلی شما باید ارائه بهترین خدمات سفر به مشتریان باشد، لذا در کنار معرفی تخفیفات برای استفاده از مجموعه‌های تفریحی و مجموعه‌های خرید، مکان‌های دیدنی مقصد را نیز معرفی نمایید.

اکسپدیا نیز در واقع هدف اصلی خود را بر این مهم قرار داده و در قسمت things to do به معرفی مکان‌های دیدنی نیز می‌پردازد، به معرفی کنسرت‌ها و فستیوال‌های موجود در آن مقصد می‌پردازد و قیمت آن را نیز ذکر می‌کند و درکنار همه این موارد برای برخی از خدمات معرفی شده تخفیفاتی را ارائه می‌دهد. تا این جا نیز به نکته‌ای دیگر پی‎بردیم که می‌تواند ما را در تدوین استراتژی‌های آینده‌‌مان برای تبدیل شدن به بهترین آژانس مسافرتی آنلاین کمک کند.

اکسپدیا برای ترغیب کاربران به استفاده از خدمات سایت از طریق گوشی‌های هوشمند، در ابتکاری جالب ۲۵ دلار تخفیف به کاربرانی که از طریق نرم‌افزارهای گوشی‌های هوشمند اکسپدیا نسبت به رزرواسیون اقدام کنند، می‌دهد. همه رقبای جدید اکسپدیا و خود این مجموعه، امروزه توسعه محصولات و خدمات خود را در عرصه گوشی‌های هوشمند نیز در دستور کار قرار داده‌اند تا مشتریان و مخاطبان بیشتری جذب کنند. سرمایه‌گذاری صدها میلیون دلاری در این عرصه که معمولا با خرید شرکت‌هایی مانند OpenTable نیز همراه شده است، نویدبخش آینده پررقابت در عرصه خدمات موبایلی در عرصه گردشگری می‌باشد.

پرایس لاین و بوکینگ دات کام، از ابرقدرت‌های معروف دنیای گردشگری در فضای مجازی هستند که میلیون‌ها مخاطب روزانه را در اختیار دارند. این‎گونه تسهیلات را بد نیست سایت‌های گردشگری فارسی هم به مخاطبان ارائه دهند که در افزایش مشتری نقش مهمی دارد. همه این‌ها، کسب و کار خلاقانه و ساده اکسپدیا را نشان می‌دهد که با نوآوری دیجیتالی توانسته است بازارهای گردشگری آنلاین را به‎خود جذب کند.

خب تا به اینجا توانستیم کمی کامل‌تر وب‎سایت اکسپدیا را بنچ مارک کنیم. در جلسه بعدی هم به بررسی مدل‌های تجارت اکسپدیا می‌پردازیم تا با مدل‌های درآمدی سایت اکسپدیا بیشتر آشنا بشیم. در ادامه یک‎سری نکات دیگر در مورد ویژگی‌های وب‎سایت یک آژانس مسافرتی ارائه می‌دهیم. سایت‌های داخلی را بررسی می‌کنیم و الگوهای مناسبی که از بررسی وبسایت‌های موفق خارجی بدست آوردیم را برایتان ارائه می‌کنیم. امیدوارم این جلسه برای‎تان مفید بوده باشد و توانسته باشیم اطلاعات مفیدی را در مورد یک نمونه موفق در زمینه ارائه خدمات صنعت سفر ارائه بدهیم.

 

امیر قهرمانی مدیر آکادمی فرانگر