آکادمی فرانگر آکادمی فرانگر
سلام به همکاران گرامی، با توجه به شروع فصل سرما و شروع سفر به مناطق کویری کشور و احتمال مارگزیدگی در این مناطق، باهم کمی به گفتگو درباره مارگزیدگی می‌نشینیم.
چگونه به فرد مارگزیده کمک کنیم؟ مارگزیدگی زمانی رخ می‌دهد که مار نیش خود را وارد پوست فرد کند و از آن طریق، زهر مار وارد بدن گردد. در این موقع مراقبت‌های پزشکی برای فرد آسیب‌دیده ضروری است.
آنچه باید هنگام مارگزیدگی بدانید
- اگر فرد به‌سرعت تحت درمان قرار نگیرد، نیش مار می‌تواند باعث مرگ فرد شود.
- کودکان بیشتر در معرض خطر مرگ و یا آسیب‌های جدی ناشی از مارگزیدگی هستند، زیرا بدن آن‌ها کوچک است و زهر مار به‌سرعت وارد جریان خون شده و به سراسر بدن کودک منتقل می‌شود.
- اگر بلافاصله بعد از مارگزیدگی فرد تحت مراقبت‌های ویژه قرار گیرد، احتمال بروز آسیب‌های جدی به حداقل می‌رسد.
علایم مارگزیدگی
- خونریزی از محل گزش
- تاری دید
- سوزش پوست
- تشنج
- اسهال
- سرگیجه
- عرق کردن بیش‌ازحد
- غش کردن
- تب
- تشنگی
- از دست دادن هماهنگی عضلانی
- تهوع و استفراغ
- بی‌حسی و سوزن سوزن شدن
- مرگ بافت (نکروز)
- درد شدید
- تغییر رنگ پوست
- ورم در محل گزش
- ضعف
نکته مهم: هرگز از کمپرس آب سرد و یا یخ برای کاهش ورم گزیدگی مار استفاده نکنید
علائم گزش مار زنگی
- خونریزی
- مشکل تنفسی
- تاری دید
- افتادگی پلک
- فشار خون پایین
- تهوع و استفراغ
- بی‌حسی
- درد در محل گزش
- فلج شدن
- تغییر رنگ پوست
- ورم
- آسیب بافتی
- تشنگی
- خستگی
- نبض ضعیف
- کبودی پوست
- مشکل تنفسی
- احساس طعم فلز و یا طعم بد در دهان
نکته: اگر فردی ۸ تا ۱۲ ساعت بعد از گزش مار، علائم خاصی را در خود مشاهده نکرد، نباید فکر کند که ایمن مانده است، بلکه باید تا دو هفته بعد از گزش، این علایم را در خود بررسی کند.
کمک‌های اولیه به فرد مارگزیده
- ابتدا باید به فردی که مورد گزش مار قرار گرفته اطمینان خاطر دهید که تیم پزشکی می‌تواند مشکل او را حل کند و تنها چیزی که مهم است این است که خونسردی خود را حفظ کنید.
- نگذارید فرد حرکت کند و اندام آسیب دیده را پایین‌تر از سطح قلب او نگه دارید تا جریان سم آهسته شود. محل مورد گزش را با آب و صابون شست‌وشو دهید.
- می‌توانید از آتل برای کاهش حرکت اندام مورد گزش استفاده کنید.
- انگشتر، النگو، ساعت و هر نوع وسیله‌ای را که روی اندام آسیب دیده وجود دارد، خارج کنید، زیرا ممکن است قسمت‌های آسیب دیده ورم کنند و درآوردن این‌گونه اشیاء سخت شود.
- اگر پس از گزش آن منطقه متورم شد و تغییر رنگ داد، احتمالا مار سمی بوده و باید مراقبت‌های خاصی را اعمال کرد.
- علایم حیاتی فرد (درجه حرارت بدن، نبض، سرعت تنفس، فشارخون) باید هرچند دقیقه یک‌بار چک شود. اگر علایم شوک در فرد وجود داشت، مانند رنگ پریدگی شدید که ناشی از شوک است، فرد را بلافاصله بخوابانید و پاهایش را بالاتر از سطح بدنش قرار دهید و روی فرد را با پتو بپوشانید.
- حتما اورژانس را خبر کنید تا مراقبت‌های خاص پزشکی و امدادی را اعمال کند.
- اگر مار را پس از گزش کشتید، مراقب باشید، زیرا مار می‌تواند تا چند ساعت پس از مردن هم توانایی نیش زدن را داشته باشد.
موقع مارگزیدگی کارهای زیر را انجام ندهید
- هرگز از کمپرس آب سرد و یا یخ برای کاهش ورم گزیدگی استفاده نکنید.
- هرگز سعی نکنید که نیش مار را با دهان خود بمکید و آن را خارج کنید.
- تا قبل از رسیدن تیم پزشکی و امدادی هیچ‌گونه آرام‌بخش و یا دارویی را به فرد آسیب دیده ندهید، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کند.
- از راه دهان هیچ‌گونه ماده‌ای را به فرد آسیب دیده ندهید.
- هرگز محل آسیب دیده را از سطح قلب فرد بالاتر نبرید تا احتمال رسیدن زهر به قلب کم شود.
چند نکته مهم در مورد مارگزیدگی
- از هرگونه ماری دوری کنید و آن‌ها را سمی فرض کنید.
- هنگام مسافرت به مناطق مختلف (جنگل، رودخانه و …) از دنبال کردن هرگونه ماری اجتناب کنید.
- اگر به هنگام شب برای شکار به مناطقی می‌روید که مار دارد با خود چراغ قوه ببرید.
- در مناطقی که احتمال می‌دهید مار وجود دارد، موقع پیاده روی از شلوارهای بلند و چکمه استفاده کنید تا امکان هرگونه گزیده شدن توسط مار را کاهش دهد.
پانتهآ بابایی راهنمای تور وکارشناس پرستاری
