راهنمایی تور یکی از جذابترین شغلهای دنیاست. تمام اجزای این شغل از ابتدای برنامهریزی تا ارائهی نهایی گزارش، پر از هیجان و جذابیت است. راهنمایان تور این فرصت را دارند تا همیشه در سفر باشند و از این طریق درآمد نیز کسب کنند. آنها همیشه با افراد جدید آشنا میشوند و دایره دوستان آنها روز به روز بزرگتر میشود.
چه شغل جذابی! همیشه در سفر باشی و از این طریق درآمد کسب کنی و در آخر کار هم، پیش افراد زیادی محبوب باشی!
اما این تمام ماجرا نیست!
راهنمایی تور با تمام جذابیتهایش، شغلی پر از چالش است. صبور بودن، نظم و توانایی ارتباط با هرکسی! اگر این سه ویژگی را همزمان ندارید، توصیه میکنیم به این شغل فکر نکنید و جایی دیگر به دنبال روزیتان باشید. اما اگر این سه ویژگی را دارید، شما میتوانید به راهنمای تور شدن فکر کنید. در این نوشته قصد داریم تعارف را کنار بگذاریم و با واقعیتها روبرو شویم. شما نمیتوانید برای سالها استخدام یک آژانس باشید و حقوق ثابتی دریافت کنید. بنابراین گفته میشود هر راهنمای تور باید راهنمای را بهعنوان یک شغل دوم انجام دهد.
راهنمای تور کجای یک سفر قرار دارد؟
احتمالاً هم اصطلاح راهنمای تور را شنیدهاید و هم تورلیدر را. نمیخواهیم زیاد اختصاصی بنویسیم اما بهتر است دستاندرکاران یک تور را بشناسیم. الف) مورد اول تورگردان است که برنامهی سفر را میریزد. این مورد هم میتواند یک آژانس گردشگری باشد و هم تورلیدر یا هر شخص دیگری! اما وظیفه او در هرحال محاسبهی قیمتها، برنامهریزی و چیدن تور است. ب) آژانس شرکتی است که بهعنوان مجری تور شناخته میشود. آژانسها مسئولیت حقوقی اجرای تور را بر عهدهدارند و امنیت مسافران را باید تأمین کنند. درنهایت هم ذینفع سود یک تور، آژانس است. ج) اما راهنمای تور یک اصطلاح کلی است و به هر شخصی که به هر طریقی در کل زمان سفر در قسمتی از تور، در یکی از بازدیدها یا در کل تور، مسئول راهنمایی یا توضیح یک اثر باشد، راهنمای تور گفته میشود. که خود راهنمای تور را میتوان به دو دسته تقسیم کرد. د) دستهی اول تورلیدرها هستند که از ابتدا تا انتهای یک تور به همراه گروه هستند و نمایندهی آژانس و حافظ منافع آن هستند. ه) دستهی دوم هم همان راهنماهای محلی هستند که در یک بازدید یا روزی از برنامه با تور همراه میشوند.
هفتخان اجرای تور
برای اجرای یک تور لازم است که هفت چرخ دنده کنار هم قرار بگیرند و به درستی عمل کنند. خبر خوب این است که خود راهنمای تور هم عضوی از این سیستم منظم است و درواقع مثل رهبر ارکستر تور است که اعضای دیگر را در کنار هم قرار میدهد و تور را اجرا میکند. خبر بد اینکه همین رهبر، مسئول اجرای این کنسرت پرهیجان است و اگر در بخشی تغییر ایجاد شود، جوابگو باید باشد. خلاصه اگر توی برنامه “کتلت” “کوکو” شود، خود راهنما “کتلت” میشود. این شوخی است و امیدواریم تورلیدرها از ما ناراحت نشوند اما میخواهیم به ظرافت و دقت این شغل اشاره کنیم. این هفت بخش را معرفی میکنیم:
راهنمای تور:
همانطور که توضیح آن رفت، رهبر ارکستر تور است. اما نمیتوان گفت که خودش هماهنگکننده و تعیینکنندهی آنهاست و این کارها را از قبل تور گردان انجام میدهد. اما گرفتن بهترین خدمات و کیفیت از گزینههای موجود بر عهدهی اوست. اگر نقصی در کار هرکدام از این اجزا باشد، تورلیدر باید تلاش کند نقص را برطرف کند و در هر بخش خود را عضوی از آن گروه بداند. برای همین تورلیدر باید بتواند با همهی این عوامل ارتباطی مفید برقرار کند.
حملونقل:
وسیلهی نقلیهای که مسافران را از شهر یا کشور مبدأ به مقصد میرساند در این دسته هستند که میتواند هواپیما، اتوبوس، قطار یا کشتی باشد. البته سفر دریایی باهدف رسیدن به مقصد بهنوعی منسوخشده است و تورهایی روی قایق اجرا میشود که تمام جاذبهها روی آن هستند و خود این کشتی مقصد است! حفظ بخشی از امنیت مسافران در این حملونقلها بر عهدهی تورلیدر است و باید در حد توانش از امنیت و کیفیت وسیلهی نقلیه و سلامت راننده یا خلبان مطمئن شود.
ترانسفر:
تفاوت این بخش با بخش قبلی این است که ترانسفر در مقصد انجام میشود و حملونقل برای رسیدن از مبدأ به مقصد. بهعنوان مثال ممکن است راهنمای توری باشید که مقصدش مسکو است. شما تورتان را با هواپیما به مسکو میرسانید و در آنجا برای رفتن به هتل یا سایر مکانهایی که بازدیدش بر عهدهی تور است، وارد بخش ترانسفر میشوید. امنیت اتوبوس یا مبدل باس ترانسفر نیز برعهدهی رهبر ارکستر است!
گشتوگذار:
هر توری باهدف بازدید از مکانهایی برگزار میشود و در تورهای طبیعتگردی نیز معمولاً مقصدی وجود دارد که هدف تور است. تمام موزهها، سایتهای بازدید و سایر جاذبهها در این مورد قرار دارند که تور باهدف دیدن آنها اجرا میشود و تورلیدر باید به درستی برنامهی آنها و ساعات بازدید و ویژگیهای خدمات آنها را بداند و سعی کند بهترین کیفیت را از آنها دریافت کند.
اقامت:
در تورهایی که بیش از ۲۴ ساعت طول میکشد، حداقل یک اقامت وجود دارد که هتلها، کاروانسراها، اقامتگاههای بومگردی و … خدمات آن را ارائه میدهند. کیفیت تمام اجزای اتاقها و خدمات این مکانهای شبمانی باید مناسب باشد و طبق برنامهریزی تورگردان باشد و تورلیدر باید حواسش به آنها باشد. در هر تیمی افرادی حضور دارند که اگر هم با مشکلی مواجه شوند، سعی میکنند خود آن را برطرف کنند. بهعنوان مثال خود مسافر آچار به دسته شده و اقدام به تعمیر تخت یا دوش حمام هتل میکند. در آخر هم این فرد ممکن است شکایت کند که متأسفانه اولین متشاکی تورلیدر است! بهتر است که تورلیدر گروه را مطلع کند که هر مشکلی وجود داشت به او مراجعه کنند، تا او با همکاری هتل و کارکنانش، مشکل را برطرف کنند.
غذا:
این بخش، چالشبرانگیزترین مورد از عوامل تور است. این عوامل شامل رستورانها، کافهها و سایر خدمات تغذیهای میشود. خیلی وقتها یا غذا دیر آماده میشود یا سرد است یا نوشیدنی گرم است و مشکلات فراوان دیگر! باز هم متأسفانه باید بگوییم که این مشکلات هم به تورلیدر مربوط است و هماهنگی دقیق و پیگیری منظم او را میطلبد تا همهی این عوامل بهدرستی کار کنند.
خرید:
این بخش برای برخی راهنمایان جدید است، برای عدهای تکلیف آور و سنگین و برای برخیها هم یک فرصت است. مسافران علاقه دارند که از شهری که بازدید کردهاند، سوغاتی با خود به منزل ببرند که کالایی را خریداری کنند. تورگردان این مسئله را در نظر میگیرد و زمانی را به خرید اختصاص میدهد و این بدان معناست که تورلیدر باید مسافران را در خرید راهنمایی کند. برخی از تورلیدرها در ازای معرفی فروشگاهی خاص، که البته کیفیت بالایی دارد، از فروشنده حق پورسانتی دریافت میکند.
در قسمت بعد، با ویژگیهای یک راهنمای تور بیشتر آشنا خواهیم شد.