یکی از روشهایی که کشورهای دارای جاذبههای گردشگری از طریق آن به کسب درآمد میپردازند، گسترش صنعت توریسم و تربیت نیروی متخصص در ابعاد مختلف این صنعت میباشد. بسیاری از گردشگرانی که از داخل و خارج کشور قصد سفر به مناطق محبوب را دارند، از پکیجهای ارائه شده توسط سازمانهای فعال در زمینه گردشگری در قالب تورهای مسافرتی استفاده میکنند. سازمانهای گردشگری در سطح عملیاتی خود با به کارگیری افرادی که به شرایط و مناطق سفر آشنایی دارند و از خصوصیات لازم برخوردار هستند، هر یک از طرحهای مسافرتی خود را اجرا میکنند. به این افراد راهنمای تور یا تور لیدر گفته میشود. آکادمی فرانگر در این متن به بررسی خصوصیات و انواع راهنمایان تور پرداخته است.
خصوصیات تور لیدرها
رهبری
یکی از مهمترین خصوصیاتی که باید برای انتخاب تور لیدر مد نظر قرار دهید، توانایی هدایت و رهبری فرد مورد نظر میباشد. شخص راهنما باید قدرت تصمیمگیری و استقلال نظر داشته باشد و مسافران نیز باید از رتور لیدر خود حرفشنوی داشته باشند و از آغاز تا پایان سفر از تصمیمات راهنمای تور تبعیت کنند.
اعتماد به نفس
در حین تور، شخص تور لیدر و مسافران با حوادث و اتفاقات غیرمترقبه زیادی روبهرو میشوند و تنها در صورتی که راهنما از اعتماد به نفس کافی برخوردار باشد میتواند مشکلات به وجود آمده را مدیریت کند.
ابتکار عمل
سعی کنید در انتخاب تور لیدر به میزان خلاقیت افراد توجه کنید. هرچند تمامیتور لیدرها با چارچوب و شکل کلی شغل خود آشنایی دارند، اما در صورت رخ دادن وقایعی که تا بهحال با آن مواجه نشده باشند، افراد خلاق از بیشترین بخت جهت فائق آمدن بر مشکلات برخوردارند.
اشتیاق
تور لیدرها باید به فنون و مسائل و مشکلات تورگردانی و حوادث غیرمترقبه و همچنین مسافران علاقهمند باشند، زیرا این اشتیاق موجب میشود تا فرد منتخب شما خود به کسب اطلاعات فنی و علمی بیشتر در زمینهی تور لیدری بپردازد.
ثبات شخصیت
اشخاصی که برای این کار در نظر گرفتهاید میبایست از تمرکز و خصوصیات اخلاقی بالایی برخوردار باشند. تور لیدرها در قبال جاذبههای منطقه، مردم، مسافران و خود مسئولیت اخلاقی و انسانی دارند و باید شخصیتی تأثیرگذار و برخوردی مناسب همراه با احترام با گروه داشته باشند تا بتوانند افراد مختلف را با خود هماهنگ کنند و بر اوضاع تسلط یابند.
تخصص کافی در اطلاعات فنی
تور لیدرها باید به توانایی مدیریت زمان و سازماندهی فعالیتهای گروه دست یابند. در کنار این مهارتها، آگاهی از اطلاعات تاریخی، معماری، جغرافیایی، آبوهوا، مردمشناسی و سنن و اعیاد هر منطقه و همچنین آشنایی با کمکهای اولیه تور لیدری نیز ضروری میباشد.
سلامتی
برنامهی روزانهی تور لیدرها بسیار فشرده و نامنظم خواهد بود. اضطراب جهت اجرای درست برنامهی تور و ساعت کاری بالا، رژیم غذایی نامنظم و پیادهرویهای طولانی فشار زیادی را در بازهی زمانی کوتاه تورها به آنها وارد میکند. از این رو، اشخاص مورد نظر شما جهت تور لیدری باید از سلامتی و انرژی خوبی برخوردار باشند.
توانایی و مهارت در ایجاد رابطه
یکی از مواردی که مسافران را از انتخاب تورهای شما راضی نگه میدارد، نحوهی برخورد و میزان صمیمیت و مهربانی تور لیدر است. شخص راهنما باید خوش برخورد و از روابط عمومی قویای برخوردار باشد، به سؤالات مطرح شده پاسخ صحیح و کامل بدهد و آنان را راهنمایی کند.
تور لیدر باید کلمات را شمرده بیان کند و از صدای خود در تغییر لحن کلام به درستی استفاده کند. تلفظ صحیح کلمات و تسلط به فن بیان از نکات ضروری ارتباط کلامی میباشد.
شخص تور لیدر هم باید مؤدب باشد و در پاسخگویی به تکتک مخاطبان ارتباط چشمی برقرار کند و هم باید از خیره شدن به مسافران خودداری کند، در صدا زدن افراد از پیشوند آقا و خانم استفاده کند و از تلقین حس غرور و برتری طلبی در سخنان خود جلوگیری کند.
راهنما میبایست به کلمات لاتین و یا انگلیسی که به مطالب قابل ارائه در سفر مربوط میباشند مسلط باشد و معادل فارسی آنها را برای مسافران ذکر کند.
شوخطبعی
شوخطبعی تور لیدر از عواملی است که میتواند سختی سفر را کم کرده و آنرا لذتبخشتر کند و به گروه انرژی مثبت منتقل کند؛ هرچند راهنما باید بداند که به هیچ عنوان حق شوخی کردن با مسافران خود را ندارد و همچنین اگر قصد تعریف کردن لطیفهای را داشته باشد باید مرزهای قومیتی و اخلاقی را رعایت کند.
خصوصیات ذکر شده در اینجا، در مقالهای دیگر تحت عنوان ویژگیهای یک تور لیدر حرفهای با زبانی دیگر تشریح شدهاند که مطالعهی آن خالی از لطف نخواهد بود.
انواع راهنمایان تور
راهنمایان به روشهای گوناگون در زمینهی گردشگری فعالیت میکنند و به نوعی به اجرای هرچه بهتر برنامهی تور کمک میکنند. این افراد برحسب نوع تور، شرایط مقصد و اطلاعات فنی و علمی در پنج دسته طبقه بندی میشوند.
- تور لیدر (داخلی و خارجی)
- راهنمای ملی
- راهنمای محلی
- راهنمای مقطعی
- یار کمکی
تور لیدر
تور لیدرها از دو دستهی داخلی و خارجی تشکیل میشوند:
تور لیدرهای داخلی راهنمایانی هستند که مسئولیت اجرای تورهای درونمرزی تورگردانان عمده فروش را به عهده میگیرند، در صورتی که تورلیدرهای خارجی مسئولیت اجرای تورهای برونمرزی این تورگردانان را عهده دارند.
تور لیدر سرپرست مسافران محسوب میشود و تمامی افراد حاضر در تور باید از او تبعیت کنند. ممکن است سن برخی از افراد حاضر در گروه از سن تور لیدر بیشتر باشد اما این تورلیدر است که حکم دایهی گروه را دارد. تور لیدرهایی که به کار میگیرید باید توانایی ترجمهی نیازهای مسافران در کشورهای مختلف و همچنین فراهم کردن رفاه در صورت بروز مشکلات را داشته باشند.
تور لیدرها باید از قوانین و مقررات مقاصد سفر، آداب و رسوم، غذا، آب و هوا و دیگر شرایط موجود باخبر باشند و اطلاعات لازم و کافی را به مسافران منتقل کنند.
تور لیدرها باید پیش از عزیمت با هتلها و فرودگاهها هماهنگ باشند و برنامهی روزانهی تور را با افراد گروه در میان بگذارند.
راهنمای ملی
راهنمایان ملی افرادی هستند که در راستای تورهای ورودی به کار گرفته میشوند و از لحظهی ورود مسافران به کشور مقصد، آنها را در تمامی شهرهایی که در برنامهی سفر موجود است تا زمان برگشت به کشور مبدأ همراهی میکند. عموما این راهنمایان به زبان انگلیسی مسلطاند و در صورتی که به زبان مسافران تسلط داشته باشند از امتیاز مثبت همزبانی بهرهمند میشوند و از طریق زبان مشترک میتوانند اطلاعات جامعی از تاریخ و جغرافیای کشور خود به مسافران انتقال دهند.
راهنمای محلی
راهنمایان محلی افرادی هستند که در مورد منطقه یا شهری خاص تخصص داشته باشند. این راهنمایان از لحظهی ورود مسافران به شهر یا هتل به آنها میپیوندند و تا زمان خروج گروه از منطقه آنها را همراهی میکنند. اکثر راهنمایان محلی که در ایران فعالیت میکنند به زبان انگلیسی صحبت میکنند و توضیحات جاذبهها و اماکن باستانی را به طور کامل به تورلیدر گروه انتقال میدهند تا او این توضیحات را برای مسافران حاضر در گروه خود ترجمه کند.
راهنمای مقطعی
این دسته از راهنمایان در محدودهی یک نقطه یا منطقهی خاص تخصص دارند؛ مانند راهنمایان موزهها که تنها دربارهی اشیاء خاص آن محل و اتفاقات مربوط به آن نقطه اطلاعات تخصصی دارند و در فضای بیرون از موزه کارایی لازم را ندارند.
یار کمکی
مجموعههای تورگردان افرادی را به عنوان معاون راهنما یا یار کمکی انتخاب میکنند که در یکی از دو حالت زیر به کار گرفته میشوند:
- افراد علاقهمند به اجرای تور که دورههای مرتبط را گذرانده باشند اما تجربهی کافی را برای برگزاری تور به تنهایی نداشته باشند. این افراد در کنار کمک به راهنمای اصلی فنون لازم برای مواجهه با مشکلات مختلف را فرا میگیرند تا بتوانند شخصا اقدام به برگزاری تور کنند.
- افرادی که تخصص خاصی در زمینهی تورگردانی ندارند اما توسط تورگردانان استخدام میشوند تا کارهای مختلفی را از قبیل استقبال و بدرقهی مسافران و ترانسفر درونشهری و بینشهری را برای مسافران انجام دهند.