آکادمی فرانگر آکادمی فرانگر
روش حسابداری در آژانس مانند شرکت‌های خدماتی است؛ تمام فروش بند الف/ ب/ پ/ قطار/ گواهینامه از طریق صندوق که گلوگاه حسابداری است وارد بخش حسابداری می‌شوند و همان‌طور از حسابداری خارج می‌شوند. پس حسابداری قلب آژانس و قلب هر شرکت دیگری است.
قبل از هر چیز باید بدانیم در حسابداری نحوه صحیح تعریف کدینگ از موارد بسیار مهم می‌باشد؛ تقسیم‌بندی در گروه، سرفصلهای کلی‌تری دارد؛ در سرفصلِ کل حساب‌ها ریزتر می‌شوند و در سرفصل معین حساب‌ها جزئی‌تر، در سرفصل تفصیلی بسیار ریزتر می‌شود؛ در بعضی موارد، سرفصل تفصیلی به ۱ و ۲ تقسیم می‌شود. به مثال طبقه‌بندی زیر توجه کنید:
سرفصل‌ها (کدینگ)
حسابداری کاری سلیقه‌ای است و هرکسی با سرفصل‌هایی که مدنظرش دارد کار می‌کند، اما کلیت سرفصل‌ها بدین شکل است:
- دارایی‌ها (دارایی‌های جاری، دارایی‌های غیر جاری)
- سایر دارایی‌ها (حساب‌های دریافتی، سایر حساب‌های دریافتی)
- بدهی‌ها (بدهی‌های جاری، بدهی‌های غیر جاری)
- حقوق صاحبان سهام (سرمایه‌ی پرداخت‌شده، اندوخته‌ی قانونی، سایر اندوخته‌ها، سود و زیان انباشته)
- درآمدها (فروش بلیط، فروش تور، فروش بلیت قطار)
- سایر درآمدها
- هزینه‌ها
- حساب‌های انتظامی (حساب‌های انتظامی، طرف حساب‌های انتظامی)
- حساب‌های دائم (افتتاحیه، اختتامیه)
ابتدا از دارایی‌های جاری شروع می‌کنیم، اما قبل از اینکه وارد بحث دارایی‌ها شویم، بهتر است توضیحی ابتدایی در مورد اصطلاحات حسابداری ارائه دهیم؛ بدهکار و بستانکار به چه معنا می‌باشد؟
بدهی یعنی این مبلغ یا عدد را باید پرداخت کنیم اگر مثالی داشته باشیم می‌توانیم این‌طور بیان کنیم که:
شما آقا یا خانم x به من ۲۰۰ تومان پول پرداخت کردید. اگر این حالت را به صورت (من ۲۰۰ تومان بدهکارم) فرض کنیم یا (شما ۲۰۰ تومان بستانکارید) یعنی اینکه شما نسبت به دادهای که به من داده‌اید، ۲۰۰ تومان طلبکار شده‌اید یا به اصطلاح بستانکار هستید. این تعریف خیلی ساده‌ی بدهکار و بستانکار است.
دارایی‌های جاری
دارایی‌های جاری شامل بخش‌های زیر می‌شود و ماهیت آن بدهکار دائمی است و اگر از این حالت دربیاید از لحاظ حسابداری نقض می‌شود، به اصطلاح دفاتر از نظر دارایی رد می‌شوند.
موجودی نقد
موجودی نقد شامل مواردی است که عبارت‌اند از:
- صندوق
- موجودی نزد بانک‌ها
- تنخواه‌گردان
- چک‌های وصول شده
موجودی صندوق
صندوق یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در آژانس است و به راحتی می‌تواند گلوگاه حسابداری باشد، زیرا تمام عملیات مالی اعم از فروش داخلی، خارجی، تور داخلی، خارجی، قطار و… از این قسمت انجام می‌شوند.
موجودی صندوق با نام «وجوه در راه» هم نامیده می‌شود و مهم‌ترین روش آن تسویه هرروز و واریز به بانک است؛ عملیات صندوق بدین شرح است؛مثلا وقتی یک بلیط را می‌فروشیم (بلیط ایران ایر داخلی به مبلغ ۵۴۵٫۰۰۰ ریال) صندوق پول را دریافت می‌کند و سند به این صورت ثبت می‌شود:
صندوق ۵۴۵٫۰۰۰ (بدهکار)
حساب‌های پرداختی/ ایران‌ایر ۵۴۵٫۰۰۰ (بستانکار)
در طی روز در حالتی که دریافتی داشته باشیم بدین ترتیب سند می‌زنیم. گاهی اوقات حالتی پیش می‌آید که پرداختی داریم؛ برای مثال استرداد بلیط داریم.
استرداد بلیط
استرداد همان‌طور که از معنی آن پیداست یعنی مستردد کردن یا برگشت دادن؛ بر اساس قوانین استرداد بلیط، پس از کسر جریمه از کل هزینه‌ی بلیط، مابقی هزینه به مسافر پرداخت می‌شود که البته شرکت فرانگر با فایل استرداد خودکار این کار را آسان‌تر و راحت‌تر کرده است؛ در استرداد، به این گونه سند می‌خورد:
حساب‌های پرداختی/ ایران‌ایر ۲۳۶٫۰۰۰ (بدهکار)
صندوق ۲۳۶٫۰۰۰ (بستانکار)
اما چرا ایرلاین‌ها جزء حساب‌های پرداختی هستند؟ همان‌طور که می‌دانید، مبلغ بلیطی که ما دریافت می‌کنیم متعلق به ما نیست، و باید به ایرلاین پس بدهیم؛ در این حالت این حساب را جزء حساب پرداختی قرار می‌دهیم.
مرحله‌ی بعد، عملیات صندوق در طی روز است و صندوق یک مانده دارد لازم به توضیح است که ماهیت صندوق بدهکار است یا صفر؛ در صندوق ماهیت بستانکار نداریم و اگر بستانکار باشد، مطمئن باشید در عملکرد صندوق دچار اشتباه شده‌اید. در پایان روز صندوق، برای مثال ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ريال در طی روز مانده دارد، بهتر است مانده‌ی صندوق را به بانک واریز کنیم. شرح حساب بدین شکل است:
بانک ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ريال (بدهکار)
صندق ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ريال (بستانکار)
این عملیات مربوط به صندوق در حالتی است که مسافر از پول نقد برای پرداخت استفاده می‌کند اما گاهی اوقات مسافر پول نقد به همراه ندارد و از دستگاه کارت‌خوان استفاده می‌کند؛ در حال حاضر قانون بانک مرکزی بدین شکل است که وقتی کارتی کشیده می‌شود مبلغ آن صبح روز بعد وارد بانک می‌شود و مدتی در حسابداری بانک به سر می‌برد؛ پس حواله‌ها یا همان بدهی‌های بانکی صبح روز بعد وارد بانک می‌شوند.
حواله‌های مربوط به کارت‌های بانکی را در روز بعد، یعنی روزی که وارد بانک می‌شوند، سند می‌زنیم و وارد صندوق می‌کنیم. سعی کنید هیچ‌گاه تا زمانی که پول وارد بانک نشده در صندوق ثبت نکنید.
نوع دیگری از واریزهای صندوق حواله‌های بانکی هستند. این نوع حواله‌ها در شرایطی پدید می‌آیند که مسافر کارت به کارت می‌کند یا وجهش را در بانک واریز می‌کند؛ در این حالت، سند بدین صورت ثبت می‌شود:
بانک/حساب پس‌انداز (بدهکار)
حساب‌های پرداختنی (بستانکار)
در مورد حواله یا پوزهای بانکی هم به این شکل سند می‌زنیم، اگرچه تاریخ وارد شده در قبض‌های کارت‌خوان برای مثال ۹۶/۱۰/۱۹ است، ولی در بانک ۹۶/۱۰/۲۰ وارد شده است؛ پس بدین شکل سند می‌خورد:
۹۶/۱۰/۲۰
بانک/ حواله (بدهکار)
حساب‌های پرداختنی (بستانکار)
نوع دیگری از دریافتی‌ها از طریق چک است؛ اگر چک تاریخش به روز باشد سند به این صورت ثبت می‌شود:
اسناد در جریان وصول (بدهکار)
حساب‌های پرداختنی (بستانکار)
اما اگر چک دریافتی بدهکار باشد، شرایط فرق می‌کند که با توجه به سایر حساب‌ها (حساب‌های دریافتی و اسناد دریافتی) سند می‌خورد؛ اما حالت‌هایی هم پیش می‌آید که ممکن است ما باید پرداخت داشته باشیم؛ برای مثال استرداد بلیط
حساب‌های پرداختی/ ایرلاین‌ها (بدهکار)
بانک (بستانکار)
