آکادمی فرانگر آکادمی فرانگر
گرفتن پاسپورت دوم یا سوم یا به عبارت دیگر کسب تابعیت دوم یا سوم از کشور دیگری این روزها دغدغه‌ی خیلی از مردم جهان و حتی ایرانیها هست. این دغدغه را برخی کشورها درک کرده و براساس آن تابعیت یا پاسپورت کشور خود را در قبال مبلغ معینی پول به اتباع خارجی واگذار می‌کنند. در سال‌های گذشته تعداد افرادی که از پاسپورت دوم و سوم استفاده کردند، افزایش پیدا کرده است و به آنها «شهروندان اقتصادی» می گویند.
بر این اساس سالانه هزاران نفر، شهروند کشورهای مختلف برای گرفتن پاسپورت دوم و یا سوم خود میلیارد‌ها دلار پول خرج می‌کنند. «شهروندان اقتصادی»، همانند تنوع بخشیدن به حوزههای سرمایه گذاری، در تلاش هستند تا بر تعداد و تنوع پاسپورتهای خود بیافزایند. شهروندان چین، روسیه و ممالک خاورمیانه در راس استفاده کنندگان از این روش هستند. این فرصت بسیار مناسبی برای کشورهایی است که نیازمند پول نقد و سرمایه هستند لذا اکنون چندین کشور هستند که در مقابل انتقال پول و سرمایه گذاری، بدون هیچ شرطی به افراد تابعیت دائم و یا اقامت می‌دهند. یعنی این نوع از شهروندیها فروخته میشوند. بهاین ترتیب% کسانی که پول نقد فراوانی دارند می‌توانند به راحتی از این فرصت استفاده کنند.
تابعیت و پاسپورت جزیره دومینیکا
در این میان مبلغ مورد نیاز برای سرمایه گذاری و یا داشتن پول نقد برای اخذ پاسپورت در کشورهای مختلف فرق می‌کند. به عنوان مثال دریافت تابعیت و پاسپورت جزیره کوچک دومینیکا در دریای کارائیب از جاهای دیگر دنیا ارزانتر است. دومینیکا حدود ۷۱ هزار نفر جمعیت دارد و تعداد شهروندان اقتصادی آن ۳ هزار نفر است.
این جزیره کوچک در مقابل تنها ۱۰۰ هزار دلار سرمایه گذاری به علاوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی هزینههای مختصر اداری و یک مصاحبه حضوری در دومینیکا تابعیت خود را میفروشد. اما باید توجه داشت که کمیته مسئول انجام مصاحبهها فقط یک بار در ماه جلسه دارد، به این ترتیب در عمل گرفتن پاسپورت دومینیکا بین ۵ تا ۱۴ ماه زمان میبرد. نکته مهم در مورد دومینیکا این است که این جزیره در زمره کشورهای مشترک المنافع است و شهروندان آن در انگلستان امتیازات ویژه ای دارند. به همین دلیل شهروندان دومینیکا بدون ویزا می‌توانند به پنجاه کشور از جمله سوئیس سفر کنند.
تابعیت و پاسپورت مجموعه جزایری «سنت کیتس و نویس»
کشور کوچک و مجموعه جزایری «سنت کیتس و نویس»در دریای کارائیب نیز جایی است که از سال ۱۹۸۴ طرح اعطای تابعیت در ازای پول و سرمایه را اجرا می‌کند. دو راه برای کسب تابعیت این جزیره وجود دارد. اولین روش که ارزانتر نیز است، اعطای۲۵۰ هزار دلار به بنیاد بنگاه خیریه عمومی توسعه صنایع شکر می‌باشد، که پولی غیرقابل استرداد است. دومین روش که گرانتر است، سرمایه گذاری ۴۰۰ هزار دلاری در املاک و مستغلات و ساخت و سازهای سنت کیتس و نویس می‌باشد. لازم به ذکر است که دولت این جزیره در سال ۲۰۱۱ روند اعطای پاسپورت به اتباع ایرانی را متوقف کرد.
با این حال «شهروندان اقتصادی»ای که تابعیت کشورهای کارائیب را می‌گیرند این شانس را دارند که پاسپورت انتقالی و یا موقت خود را به راحتی دریافت کرده و سپس با سرمایهگذاریهای بزرگتر در کشورهایی مثل پرتغال در اروپا یا سنگاپور در آسیا، موقعیت خود را ارتقا دهند.
تابعیت و پاسپورت کشور «آنتیگوا و باربودا»
جزیره‌ای دیگر که در حوزه کارائیب که از سال ۲۰۱۳ اعطای تابعیت در ازای سرمایه گذاری را انجام میدهد، کشور «آنتیگوا و باربودا» است. مقررات گرفتن تابعیت از آنتیگوا و باربودا همانند جزیره سنت کیتس و نویس است، یعنی سرمایه‌گذاری ۴۰۰ هزار دلار در بخش املاک و مستغلات و یا اهدا مبلغی معادل ۲۰۰ هزار دلار به بنگاه خیریه. این کشور به دلیل «کاهش رشد اقتصادی»و «از بین رفتن راه‌های سنتی کسب درآمد عمومی» طرح اعطای پاسپورت به اتباع خارجی را به اجرا گذاشته است.
ویزای EB۵ آمریکا
گفتنی است که مشابه طرح سنت کیتس و نویس در آمریکا نیز اجرا می شود. به طوری که ویزای EB۵ آمریکا به اتباع خارجی ای تعلق میگیرد که با سرمایه گذاری حداقل ۵۰۰ هزار دلار در آمریکا کارآفرینی و حداقل ده فرصت شغلی ایجاد کنند. از طریق همین قانون از سال ۱۹۹۰ تاکنون ۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری در آمریکا صورت گرفته و ۲۹ هزار نفر گرین کارت گرفتهاند. آمریکا برای اجرای این طرح محدودیت نیز وضع کرده است. بر اساس این محدودیت، فقط هزار نفر در سال می‌توانند از این طریق گرین کارت ایالات متحده را کسب کنند.
تابعیت و پاسپورت کشورهای اروپایی
غیر از کشورهای حوزه کارائیب در اروپا نیز کشورهایی هستند که از طریق جذب سرمایه به خارجیها تابعیت می‌دهند. اتفاقا طرح اعطای تابعیت در مقابل سرمایه گذاری در اروپا در حال گسترش است و کشورهای بزرگ اروپایی نظیر آلمان و اسپانیا نیز به این طرح پیوستهاند. آلمان با تاسیس شرکت با سرمایه ای حدودا ۱۰۰هزار یورویی در یک پروسه ۶-۹ ماهه اقامت یکساله قابل تمدید به صاحب شرکت و خانواده او میدهد.
تابعیت و پاسپورت کشور مالت
یکی دیگر از کشورهای اروپایی که با سرمایه گذاری میتوان تابعیت آن را گرفت «مالت» است. مالت عضو اتحادیه اروپاست و شهروندان خارجی با ۶۵۰ هزار یورو سرمایه گذاری وبدون پیش شرط اجرای قوانین و مقررات اقامتی آن کشور، تابعیت مالت را اخذ میکردند. اما با فشار اتحادیه اروپا دولت مالت بخشی از این قوانین را تغییر داد که بر اساس آن متقاضیان تابعیت باید حداقل یک سال ساکن این جزیره اروپایی واقع در دریای مدیترانه باشند . حجم سرمایه گذاری نیز به ۱/۵ میلیون یورو افزایش پیدا کرده است.
تابعیت و پاسپورت کشور قبرس
قبرس نیز بهعنوان یکی دیگر از اعضای اتحادیه اروپا به طور مستقیم و بلاواسطه تابعیت خود را در مقابل سرمایه گذاری اعطا و از راه فروش پاسپورت درآمدی میلیاردی کسب می‌کند. این جزیره زیبای اروپایی اخیرا میزان سرمایه گذاری لازم برای دریافت تابعیت را کاهش و آن را به دو میلیون یورو رسانده است. به این ترتیب که اگر فردی بهصورت انفرادی برای کسب تابعیت آن اقدام نماید، باید دست کم ۵ میلیون یورو در بانکها و یا مستغلات این کشور سرمایه گذاری داشته باشد. روش دیگر اخذ پاسپورت و شهروندی قبرس اقدام بهصورت گروهی است، بهطوریکه برای هر گروه ۵/۱۲ میلیون یورو و برای هر یک از اعضای گروه ۲ میلیون یورو در نظر گرفتهاند. قبرس به این طریق در مدت ۵ سال یعنی از سال ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۱۸ بیش از ۴ میلیارد یورو سرمایه جذب کرده است. بیشترین متقاضیان دریافت پاسپورت قبرس ثروتمندان کشورهای اروپای شرقی بالاخص روسها و اتباع اوکراین هستند. این افراد از این راه توانستهاند امکان ورود دائم به کشورهای عضو پیمان اروپایی شینگن را بهدست بیاورند. گفتنی است که حدود ۴۰۰ گذرنامه قبرسی از این راه فقط در سال ۲۰۱۶ به فروش رفته است. بررسیها نشان میدهد که از بین این افراد، فعالان اقتصادی شناخته شده که نفوذ سیاسی زیادی هم در کشورهای اصلی خود دارند، تابعیت قبرس را اخذ کردهاند. مثل یک نماینده دومای روسیه (پارلمان روسیه) و یا موسس یک بانک در اوکراین.
یکی دیگر از قوانینی که قبرس در سال ۲۰۱۳برای دریافت آسان پاسپورت خود تغییر داده است شرط دانستن زبان است. طبق این قانون افراد متقاضی نیاز ندارند که به زبان محلی مسلط باشند یا برای یک مدت طولانی ساکن قبرس باشند و تنها یک سرمایه‌گذاری در بخش مسکن به میزان دو میلیون یورو یا در حوزه شرکت‌ها و اوراق قرضه دولتی به میزان ۲/۵میلیون یورو کافی است.
دانستن این نکته هم حائز اهمیت است که هر کشور عضو اتحادیه اروپا این حق را دارد که تابعیت خود را به هر فردی که واجد شرایط لازم است اعطا نماید. به این ترتیب گیرنده تابعیت این اتحادیه میتواند علاوه بر عبور و مرور آزاد در حوزه شینگن، در هر کشوری که عضو این پیمان است اقامت و کار کند. تعداد اعضای عضو توافق نامه شینگن ۲۶ کشور، شامل ۲۲ عضو اتحادیه اروپا و همچنین کشورهای نروژ، ایسلند، سوئیس و لیختن‌اشتاین می‌باشد.
ویزای طلایی
نوع دیگر اخذ اقامت «ویزای طلایی» است که کشورهایی نظیر پرتغال، بلژیک، استرالیا، بریتانیا، آمریکا، سنگاپور و اسپانیا آن را اعطا می‌کنند. بر این اساس برخی کشورها به طور بلاواسطه در ازای سرمایه گذاری تابعیت نمیدهند، ولی به متقاضیان با شرایط ساده اجازه اقامت داده میشود که پس از مدتی به کسب تابعیت منتهی میشود. به این نوع اقامت و شهروندی «ویزای طلایی» میگویند.
تابعیت و پاسپورت کشور گرجستان
گرجستان اخیرا مقصد ایرانیها جهت اخذ اقامت شده است. طبق قوانین این کشور، خارجیها می‌توانند با ۳۵ هزار دلار اقامت یک ساله و قابل تمدید این کشور را بهدست بیاورند و با شش بار تمدید متوالی این اقامت، افراد اقامت موقت خود را به اقامت دائم تبدیل می‌کنند. همچنین متقاضیان اقامت می‌توانند با یک سرمایه‌گذاری ۳۰۰ هزار لاری (لاری واحد پول گرجستان است)، یعنی حدود ۱۲۲ هزار دلار در هنگام ورود به این کشور اقامت دائم گرجستان را کسب کنند. گرجستان عضو اتحادیه اروپا نیست، اما گرجیها بدون ویزا اجازه دارند برای اقامت ۳ ماهه به کشورهای حوزه شینگن رفت و آمد کنند.
تابعیت و پاسپورت کشورهای آفریقایی
در قاره آفریقا نیز اعطای تابعیت به اتباع بیگانه آغاز شده است. به عنوان مثال جزیره کوچک موریس واقع در جنوب آفریقا و احاطه شده توسط اقیانوس هند با یک میلیون دلار شهروندی این جزیره را اعطا می‌کند. فرد متقاضی باید پول مذکور را به حساب صندوق سرمایه ملی موریس واریز نماید. همچنین سایر اعضای خانواده فرد متقاضی با پرداخت نفری ۱۰۰هزار دلار تابعیت موریس را بهدست میآورند. این کشور از اعضای جامعه مشترک‌المنافع بریتانیاست و بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارد و زبان رایج در آن فرانسه و انگلیسی است. جزیره موریس تبعیدگاه رضا شاه پس از شهریور ۱۳۲۰ نیز بود.
