تاکنون در کارگاه راهنمای جامع طراحی بر مبنای تجربه کاربری (UX) با کاربردپذیری و اهمیت آن ، تست کاربردپذیری و راهکارهای تشخیص مشکلات کاربردپذیری آشنا شدید. همچنین در مقالهی قبلی با عنوان چک لیست امتیازدهی برای افزایش کاربردپذیری سایت شما – بخش اول ، چک لیست صفحه اصلی و جهتگیری کارها و عملکرد ارائه شد. در این مقاله ادامه چک لیست مورد اشاره ارائه میشود. با آکادمی فرانگر همراه باشید.
ناوبری و معماری اطلاعات
ناوبری و معماری اطلاعات اجزای تشکیل دهندهای از وبسایت هستند که به کاربران در پیدا کردن اطلاعات و مرور وبسایت شما کمک میکند. یک سیستم ناوبری خوب کاربران را ترغیب میکند که بهراحتی بخشهای مختلف وبسایت شما را پیدا کنند و به آنها دسترسی پیدا کنند.
- حرکت بین بخشها و صفحات مرتبط بسیار ساده و روان است و بازگشت به صفحه اصلی بسیار راحت است.
- اطلاعاتی که کاربران معمولا نیاز دارند بهراحتی از اکثر صفحات یافت میشوند.
- گزینههای ناوبری (منوها) بهصورت کاملا منطقی و بر اساس اولویت قرارگرفتهاند.
- سیستم ناوبری (منوها) دارای یک مدل مفهومی مشخص و بدون هیچ گونه سطح غیرضروری است.
- یک نقشه سایت وجود دارد که نمایانگر ساختار محتوایی سایت است.
- نقشه سایت نمایانگر کلیت ساختار محتوایی سایت است، نه تکرار مکررات.
- از تمامی صفحات سایت به نقشه سایت لینک داده شده است.
- نقشه سایت نمایانگر کلیت ساختار محتوایی سایت است، نه تکرار مکررات.
- فیدبک سیستم ناوبری مناسب است (مثلا نشان دادن محلی که شما در سایت هستید).
- لیبلهای مربوط به هر دستهبندی بهطور دقیق بازگو کنندهی محتوای آن است.
- لینکها و لیبل ها شامل «trigger words» (کلمات کلیدی) هستند که کاربران برای دستیابی به اهدافشان به دنبالشان هستند.
- موارد کلی (مانند رنگ لینکها) (بهطور تقریبی) با کاربرد کلی در دنیای وب سازگاری دارند.
- صفحه محصول لیستی از محصولات مرتبط را به او نمایش میدهد.
- عبارتهای به کار رفته برای منوها و لینکها بدون ابهام و فاقد کلمات بیمعنی هستند.
- کاربران میتوانند صفحات محصولات و دستهبندیها را مرتب و فیلتر کنند. (بر اساس قیمت، بازدید، جدیدترین…)
- هرگاه ماوس بر روی چیزی که قابل کلیک باشد اشاره کند تغییری قابل مشاهده رخ میدهد (غیر از تغییرات مکاننما).
- محتوای مهم را میتوان از بیش از یک لینک به دست آورد (کاربران متفاوت به لیبل های لینک متفاوت نیاز دارند) .
- اطلاعات مهم را در صفحهی اصلی را میتوان بدون اسکرول کردن یافت.
- لینکهای عملیاتی (مثلاً دانلود یا ارسال) از لینکهایی که صفحهای را لود میکنند قابل تشخیص هستند.
- سایت امکان کنترل صفحه و تعاملات را برای کاربر فراهم میآورد.
- کاربر میتواند از پروسههایی مانند «خرید» بهراحتی و بدون درگیری با دیالوگهای متفاوت خارج شود.
- سایت دکمه «Back» مرورگر را غیرفعال نمیکند و دکمه «Back» در تولبار مرورگر هر صفحه نشان داده میشود.
- کلیک کردن روی دکمهی بازگشت همیشه کاربر را به صفحهی قبلی بازمیگرداند.
- یک لینک به «سبدخرید» و «نهایی کردن خرید» بهوضوح قابل مشاهده است.
- اگر سایت پنجرههای جدیدی را باز کند، این پنجرهها باعث سردرگمی کاربر نمیشوند (مثلا کادرهای دیالوگ با اندازههای متفاوت که بهراحتی میتوان بست).
- منوها، هشدارها و پیامها در هر صفحه در مکانی مشابهظاهر میشوند.
- بخشهای اصلی سایت از هر صفحه قابل دستیابی هستند و هیچگونه بنبستی وجود ندارد.
- گزینههای ناوبری در بالای سایت قرار گفتهاند و بهراحتی قابل کلیک هستند.
- لینکها مانند لینکهایی هستند که در بخشهای مختلف سایت قرار دارند.
فرمها و ورود دادهها
فرمها اجزای تشکیل دهندهای از وبسایت هستند که به کاربران اجازه میدهد که با شما در ارتباط باشند و یا از طریق آن اطلاعاتی را برای شما ارسال کنند. فرمهایی بهخوبی طراحی شدهاند که با کمترین میزان دریافت ورودی از کاربر، امکانات و محتوای درخواستی کاربر را برای وی فراهم کند.
- فیلدهایی که در فرمهای ورود اطلاعات وجود دارند دارای مقدار اولیهای هستند که معمولا نوع دیتای موردنیاز برای ورود را برای کاربر مشخص میکند.
- فرمها توانایی هندل کردن آپلود و ضمیمه کردن عکس و یا فایل رادارند.
- سایت بهطور خودکار دادههای فرمت دهی فیلد را ثبت میکند (مثلاً نمادهای ارزی، کاماها، فضاهای انتهایی و ابتدایی). نیازی نیست که کاراکترهایی مانند $ یا دیگر علایم را کاربر تایپ کند.
- برچسب فیلدها در فرمها بهوضوح نشانگر این هستند که چه ورودیهای موردنیاز است.
- طول کادرهای متنی در فرمها مناسب برای پاسخ کاربر است.
- تفاوت مشخصی بین فیلدهای «موردنیاز» و «اختیاری» در فرمها وجود دارد.
- از یک فرم برای لاگین شدن و ثبتنام استفاده میشود (مثلا شبیه آمازون).
- اگر برای تکمیل به اطلاعات خارجی نیاز باشد فرمها از قبل به کاربر هشدار میدهند (مثلا شماره گذرنامه).
- سوالات موجود در فرمها بهصورت منطقی گروهبندی شدهاند و هر گروه دارای یک عنوان است.
- فیلدهای موجود در فرمها شامل تذکرها، مثالها یا پاسخهای نمونه برای کاربر هستند.
- هرگاه برچسبهای فیلد در فرمها به شکل سوال باشند، آنگاه سوالات بهوضوح و با زبان ساده مطرح میشوند.
- منوهای کشویی، دکمههای رادیو و چک باکسها نسبت به فیلدهای ثبت متن در فرمها بهدرستی استفاده شدهاند.
- مکاننما بهصورت خودکار در فیلدی قرار میگیرد که نیاز به ورود داده است.
- فرمتهای داده بهوضوح نشانگر ورودی (مثلا تاریخها) و خروجی (مثلا واحد مقادیر) هستند.
- کاربران فقط میتوانند با ثبت اطلاعات ضروری کارهای ساده را انجام دهند. (سیستم اطلاعات غیرضروری را بهطور پیشفرض فراهم میآورد یا غیرضروری فرض میکند).
- فرمها به کاربران این امکان را میدهند تا جایی که امکان دارد از یک روش تعامل تکی استفاده کنند (یعنی نیازی نیست که کاربران تغییرات بیشماری را با استفاده از کیبورد به ماوس و کیبورد اعمال کنند)
- کاربر میتواند مقادیر پیشفرض را در فیلدهای فرم تغییر دهد.
- فیلدها نمایانگر میزان و فرمت دادهی موردنیاز برای ثبت توسط کاربر هستند.
- فرمها قبل از ارسال از لحاظ درستی بررسی میشوند.
- سایت در فرمهای ورود اطلاعات در زمان مناسب میتواند در سطح فیلد و سطح فرم به بررسی صحت و درستی دادهی وارد شده بپردازد.
- سایت امکان تصحیح خطاها را بهراحتی مهیا میسازد (مثلاً هرگاه فرمی ناقص باشد، مکاننما در محلی که نیاز به تصحیح وجود دارد قرار میگیرد).
- بین ثبت دادهها و نمایش دادهها سازگاری وجود دارد.
- برچسبها به فیلدهای ثبت داده نزدیک هستند (مثلا برچسبها از سمت راست همتراز شدهاند).
اطمینان و اعتبار
از دید کاربران وبسایت شما هنگامی قابل اطمینان خواهد بود که آنها بدانند که پشت این وبسایت یک شرکت واقعی قرار دارد. این یکی از موارد مهمی است که در ذهن کاربران تأثیر بسیاری در اطمینان به برند شما دارد.
- محتوا بهروز، معتبر و قابل اطمینان است.
- سایت برای تأیید درستی اطلاعات شامل پشتیبانی افراد دیگر نیز هست (مثلاً نظرات مشتریان یا نماد اطمینان).
- کاملا واضح هست که یک شرکت پشت این سایت قرار دارد. (مثلا آدرس محل شرکت و عکسهای شرکت).
- کمپانی دارای متخصصان حرفهای و تأیید شده است.
- سایت از تبلیغات، بهخصوص صفحاتی که خودبهخود بالا میآیند (پاپ آپها) جلوگیری میکند.
- هزینههای تحویل مرسوله و هزینه پستی قبل از پرداخت نهایی بهطور برجسته نشان داده میشود.
- سایت از وافل مارکتینگ اجتناب میکند.
- هر صفحه دارای برند واضح و مشخصی است بهطوریکه کاربر میداند همچنان در همان سایت قرار دارد.
- برای کمک گرفتن بهراحتی میتوان با کسی ارتباط برقرار کرد و بهسرعت پاسخ را دریافت کرد.
- مطالب تازه هستند: بهطور مداوم بهروز شده و سایت شامل تازهترین مطالب است.
- سایت فاقد هرگونه خطاهای تایپوگرافیک و اشتباهات املایی است.
- طراحی بصری تکمیل کننده برند است.
- در پس این سازمان افراد واقعی قرار دارند و کاملاً صادق و قابل اطمینان هستند (صفحه برای معرفی افراد وجود دارد).
در جلسهی بعدی بخشهای دیگر از چک لیست را بررسی میکنیم.
نویسنده: باران محمود آبادی