گوگل آنالیتیکس (Google Analytics)، ابزار تحلیلگر شرکت گوگل است. این ابزار تحلیلگر میتواند اطلاعات بسیار کاملی را دربارهی ترافیک ورودی به سایت در اختیار مدیران آن وبسایت قرار دهد. اطلاعاتی که میتواند نقش بسیار مهمی را در بهینهسازی یک وبسایت و پیشرفت آن ایفا کند. اما چیزی که گوگل آنالیتیکس را به یک ابزار لازم برای صاحب هر وبسایت (یا اپلیکیشن گوشی) تبدیل میکند، فقط قدرت غیرقابل انکار آن نیست. بلکه این موضوع است که گوگل آن را به رایگان در اختیار تمام وبسایتها قرار داده است و استفاده از آن نیز بسیار راحت است.
اما قبل از ورود به گوگل آنالیتیکس بهتر است با تعدادی از واژههای بهکاربرده شده در آن آشنا شویم :
لغتنامه گوگل آنالیتیکس
ابعاد (Dimensions)
منظور از بعد (دایمنشن) یکی از ویژگیهای بارز وبسایت یا برنامهی گوشی است که میتواند مقادیر مختلفی را بپذیرد. نوع مرورگر، صفحهی خروج کاربر، صفحات مورد بازدید و زمان حضور کاربر در وبسایت از نمونه ابعادی هستند که در گوگل آنالیتیکس وجود دارد.
متریکها (Metrics)
متریکها درواقع خصوصیات درونی یک دایمنشن هستند که میتوانند بهصورت مجموع یا نرخ اندازهگیری شوند. برای مثال تعداد بازدیدها از یک صفحه یا میانگین زمانی که کاربران در وبسایت گذراندهاند.
دورهها (Sessions)
دوره به مدت زمانی اطلاق میشود که کاربر بهصورت فعال با وبسایت، برنامهی گوشی یا سایر رسانههای شما در ارتباط است. تمام اطلاعات در مورد تعاملات کاربر (تعداد صفحات بازدیدی، رویدادها، میزان خرید و …) در طی یک دوره حساب میشوند. دورهها معمولا بعد از ۳۰ دقیقه عدم تعامل کاربر با وبسایت یا برنامهی شما بسته میشوند و در صورت بازگشت کاربر، یک دورهی جدید بازخواهد شد.
کاربران (Users)
افرادی که حداقل برای یک دوره در وبسایت حضور داشتهاند، جزو کاربران شما محسوب میشوند.
بازدیدکنندگان (Visitors)
کسانی که به وبسایت شما سر زدهاند. اینها به دو دستهی بازدیدکنندگان جدید (New Visitor) و بازدیدکنندگان تکراری (Returning Visitors) تقسیم میشوند. بازدیدکنندگان تکراری، کاربرانی هستند که قبلا یک دوره را در وبسایت شما گذراندهاند.
بازدید صفحات (Page views)
منظور از این عبارت تعداد کل دفعاتی است که یک صفحه مشاهده شده است. توجه داشته باشید که بازدیدهای مکرر توسط یک کاربر تکراری نیز در این مقدار حساب میشود.
صفحات/دورهها (Pages/Sessions)
صفحات/دورهها، به میانگین تعداد صفحاتی اطلاق میشود که در طی یک دوره دیده میشود. بازدیدهای تکراری از یک صفحه نیز در این مورد حساب میشود.
میانگین زمان دوره (Avg. Session Duration)
میانگین زمانی است که دورههای استفادهی کاربران به طول انجامیده است.
نرخ پرش (Bounce Rate)
منظور از نرخ پرش، درصد کسانی است که تنها یک صفحه از وبسایت شما را مشاهده کردهاند (بازدیدی که در آن کاربر به وبسایت شما وارد شده و بدون آنکه هیچ تعاملی با آن داشته باشد، صفحه را بسته است). هرچقدر که نرخ پرش وبسایت شما کمتر باشد، یعنی وبسایت شما در حفظ کاربر موفقتر عمل کرده است.
دورههای جدید (New Sessions)
یک تخمین از تعداد بازدیدهایی است که برای اولین بار و توسط کاربران جدید صورت میگیرند. دلیل تخمینی بودن این درصد این است که کاربر ممکن است با یک آی پی جدید به سایت شما وارد شود.
اهداف (Goals)
شما میتوانید در گوگل آنالیتیکس اهدافی برای خود تعیین کنید. این کار به شما اجازه میدهد که میزان موفقیت سایت خود را اندازهگیری کنید و ببینید که چند درصد از کاربران یک فرآیند مشخص، که برای شما مهم است را در وبسایت طی میکنند.
تبدیلها (Conversions)
تبدیلها زمانی صورت میگیرند که یک کاربر اهداف شما را عملی میکند و درنتیجه تبدیل به یک کاربر ثابت یا مشتری شما شود. مثلا وقتی یک کاربر در وبسایت شما ثبتنام میکند یا یک خرید را انجام میدهد.
کمپینها (Campaigns)
کمپینها به شما اجازه میدهد که پارامترهای شخصی خود را برای هر صفحهای که دوست دارید اضافه کنید تا بتوانید اطلاعات بیشتری را از کاربران خود به دست آورید.
جذب (Acquisition)
منظور از جذب، روشی است که کاربران خود را به دست آوردهاید. که میتواند شامل روشهای زیر باشد:
مستقیم (Direct): کاربرانی که مستقیما آدرس سایت شمارا وارد کردهاند و به آن وارد شدهاند.
جستوجوی طبیعی (Organic Search) : کاربرانی که شمارا از طریق نتایج طبیعی (نه تبلیغات) در موتورهای جستجوگر پیدا کردهاند.
ارجاعی (Referral): کاربرانی که از وبسایتهای دیگر (بهواسطه تبلیغ، لینک شما و …) وارد سایت شما شدهاند.
جستوجوی تبلیغی (paid search): کاربرانی که شمارا از طریق تبلیغات در موتورهای جستجوگر پیدا کردهاند.
رفتار (Behavior)
اطلاعات رفتاری کاربران به شما اجازه میدهد که محتوای خود را مطابق نیاز آنها تغییر دهید و آن را بهینه نمایید.
در شکل زیر میتوان خلاصهای از گوگل آنالیتیکس را مشاهده کرد.
اما اطلاعاتی که گوگل آنالیتیکس به ما میدهد از کجا میآورد؟ در اینجا لازم است با مفهومی به نام UTM آشنا شویم.
UTM
زمانی که قصد انجام تبلیغات و یا برگزاری یک کمپین آنلاین را دارید باید بدانید درصورتیکه نتوانید کاربرانی که از طریق لینک شما به سایت وارد شدهاند را ردیابی نمایید و رفتار آنها را تحلیل کنید، در عمل صرفا بودجهای را مصرف نموده و هیچ تصوری از بازده آن تبلیغات یا کمپین دیجیتال نداشتهاید.
یکی از جنبههای بسیار مهم در بازاریابی اینترنتی، این است که بتوانیم میزان موفقیت خود را بررسی کنیم.
Google Link Builder یکی از ابزارهایی است که به کمک آن میتوانید کدهای UTM به آخر لینکهای خود اضافه کنید تا بتوانید جریان ورودی مخاطبان خود را ردیابی کنید.
UTM مخفف عبارت Urchin Tracking Module است. Urchin یک شرکت نرمافزاری است که در سال ۲۰۰۵ توسط گوگل خریداری شد و نرمافزاری که آنها ساخته بودند تبدیل به چیزی شد که ما امروز آن را بانام Google analytic میشناسیم.
UTM قطعه کدی است که در انتهای هر لینکی که میخواهید آمار ورودی به سایت و سایر گزارشها را به دست بیاورید قرار میگیرد. این قطعه کد اطلاعات مختلفی را به گوگل آنالیتیک ارسال میکند و در آنجا همه اطلاعات جمع شده و در قالب یک گزارش جامع در اختیار ما قرار میگیرد.
بهعنوان مثال:
http://www.example.com/?utm_source=facebook&utm_medium=cpc&utm_campaign=winterfestivel
درکل میتوان گفت هر چیزی در URL که قبل از آن یک علامت سوال داشته باشد یک پارامتر است:
یک پارامتر UTM، تگی است که در آخر URL افزوده میشود.
پارامتر source
نشان میدهد ترافیکی که دریافت کردیم از کجا بوده است مثلا از موتورهای جستجو ( مانند گوگل و…)، فیس بوک، خبرنامه، تلگرام، direct (کاربرانی که بهطور مستقیم URL را وارد میکنند)، adwords ،sms و …
پارامتر medium
نشان میدهد ما از چه نوع لینکی استفاده کردهایم، یعنی اگر لینکمان را برای تبلیغات کلیکی در نظر گرفتهایم مقدار پارامتر medium میتواند cpc باشد یا اگر لینکمان یک تبلیغ بنری است، مقدار Medium را Banner میگذاریم. این پارامتر میتواند organic هم باشد و یا هیچکدام از اینها نباشد یعنی none.
پارامتر campaign
نشان میدهد لینک متعلق به کدام کمپین است. مثلا اگر فروشگاه اینترنتی دارید و میخواهید کمپین زمستان بگذارید، مقدار پارامتر campaign کلمه winter باشد بهتر است. در این صورت اگر چند ماه از کمپینتان بگذرد متوجه خواهید شد ;i لینک برای کدام کمپین بوده است.
پارامتر term
برای زمانی است که از paid search استفاده کرده باشیم و کاربران با کلماتی که مدنظر ماست وارد سایت شده باشند.
پارمتر content
از این پارامتر زمانی استفاده کنیم که برایمان مهم باشد بفهمیم مثلا قسمت هدر سایت کلیک بهتری میخورد یا قسمت کنار سایت. هر دو لینک یعنی هدر و کنار اشاره به یک مقصد دارند. وقتی ما در گوگل آنالیتیک گزارشها را ببینیم میتوانیم بفهمیم لینک هدر افرادی بیشتری به مقصد هدایت کرده یا قسمت کنار. برای آزمایشها A/B هم میتوانیم از این پارمتر استفاده کنیم.
همانطور که قبلا ذکر شد، پارامترهای UTM برای ردیابی عناصر مختلف در استراتژی بازاریابی آنلاین برای تعیین موثرترین تکنیکها استفاده میشود. این پارامترها میتوانند دارای برخی از کاربردها باشند:
باشند:
-
اجتماعی
راههای مختلفی وجود دارد که پارامترهای UTM در رسانههای اجتماعی استفاده شوند. برای مثال میتوانید لینکی را برای وبسایت، در هایلایت پروفایل بهعنوان بخشی از پروفایل خود تگ کنید و سپس URL را در پستهای خود با پارامترهای UTM مختلف تگ کنید. با این کار میتوانید تعیین کنید لینکها در پستها و پروفایل شما موثر هستند یا نه.
-
ایمیل
پتانسیل استفاده از پارامترهای UTM در خبرنامه ایمیلی، باعث میشود که شما علاوه بر توانایی ردیابی ترافیک وارد شده به سایتتان از طریق خبرنامه بدانید چه عناصری بیشترین فایده را برای خبرنامه شما دارند. همچنین استفاده از پارامترهای UTM در امضای ایمیلی شما باارزش است.
-
بنرها و تبلیغات
تگ گذاری بنرها و تبلیغات که بر روی سایتهای خارجی قرار میدهید نهتنها اجازه میدهد که نظارت کنید چه سایتهایی بیشترین ترافیک را به وبسایت شما میآورند، بلکه تعیین میکند چهکاریابی (placement)، اندازه، طراحی و هر متغیر دیگری برای استراتژی بازاریابی آنلاین شما بیشترین تأثیر را دارد.
کمپینهای داخلی
فرض کنید شما شروع به تولید یک محصول جدید کردهاید. یک بنر در بالای صفحه نخستتان و یک نوشته لینک شده درون یک مقاله، پایینتر در صفحه نخست سایتتان قرار میدهید. هردوی آنها به صفحه محصول جدیدتان هدایت میشوند اما چطور میتوانید متوجه شوید کدام لینک تاثیرگذارتر است ؟ لینک بنر یا لینک نوشته؟ آیا از پارامترهای UTM استفاده میکنید؟ اشتباه است! شما هیچوقت نباید از پارامترهای UTM برای دنبال کردن کمپینهای داخلی استفاده کنید چون هر بار که روی لینک شامل یک UTM کلیک میشود، یک مشاهده جدید تولید میشود، بنابراین تعداد مشاهده سایتتان با سایر آرایههای داده دیگر جمع میشود و در تعداد بازدیدها اغراق میشود.
پس چگونه باید کمپینهای داخلی را پیدا کنید؟
راههای مختلفی برای پیدا کردن کمپینهای داخلی شامل ردیابی رویداد (event tracking)، متغیرهای متفاوت، مشاهده پیج مجازی یا حتی جستجوی سایت، وجود دارد. هرکدام از این متدها پذیرفتنی هستند، فقط هیچوقت از پارامترهای UTM استفاده نکنید!
در ادامه به سراغ گوگل آنالیتیکس میرویم.
گوگل آنالیتیکس
وقتی وارد گوگل آنالیتیکس میشویم در ابتدا صفحه خانه (Home) را مشاهده میکنیم که تصویر آن در شکل زیر آورده شده است.
Google Analytics Intelligence چیست و چه کاربردهایی دارد؟
Analytics Intelligence مجموعهای از ویژگیهایی است که توسط هوش مصنوعی به شما در درک و تصمیمگیری بهتر بر روی دیتاهایتان کمک میکند.
قابلیت Analytics Intelligence شامل موارد زیر است:
- پاسخ به سوالات شما. توجه داشته باشید سوالات خود را به زبان انگلیسی و با زبانی ساده بیان کنید تا خیلی سریع به جواب مناسب برسید. بهعنوان مثال شما میتوانید از Analytics Intelligence بپرسید کدام کانال ارتباطی دارای بالاترین نرخ تبدیل بوده است و شما را به هدف نزدیکتر کرده است؟ این ابزار به شما یک لیست رتبهبندی از نرخ تبدیل هدف را با کانال مربوطه نشان خواهد داد.
- Analytics Intelligence با خزش در دیتاها و سرویسهایتان، شما را از تغییرات عمده و یا فرصتهایی که باید از آن آگاه باشید مطلع میسازد. بهعنوان مثال میتواند به یک صفحه فرود خاص اشاره کند که کارآمدتر از معمول است.
- شما با کمک Google Analytics Intelligence در داخل پنل گوگل آنالیتیکس خود قادر خواهید بود تا با تایپ کردن با گوگل صحبت کنید و پاسخ سوالات خود راجع به وبسایتتان را دریافت نمایید. درواقع هر امکانی را که گوگل آنالیتیکس در اختیار شما قرار میدهد، در Google Analytics Intelligence نیز میتوانید با تایپ کردن و برقراری ارتباط متنی با گوگل، از آن برخوردار شوید. این امکان گوگل آنالیتیکس برای افراد تازهکاری که خیلی با پنل گوگل آنالیتیکس آشنا نیستند نیز میتواند بسیار مفید واقع شود.
شاید بپرسید فایده این امکان Google Analytics Intelligence چیست؟ درصورتیکه بدون این ویژگی نیز آنالیتیکس این خدمات را در اختیار ما قرار میدهد. باید بگوییم که میزان موفقیت کمپینها و اهداف تعریف شده به ما کمک میکند که علاوه بر سادگی کار با گوگل آنالیتیکس بتوانیم از امکاناتی که از آن خبر نداریم نیز استفاده کنیم. زیرا در هنگام استفاده از این بخش شما با سوالات پیشنهادی از سوی گوگل نیز مواجه میشوید. همانطور که پیشتر اشاره کردیم این امکان گوگل برای افراد تازهکار میتواند بسیار مفید باشد.
پس در هربار رفرش یا باز کردن گوگل آنالیتیکس میتوانیم در این قسمت با یک سری از ویژگیهای گوگل آنالیتیکس آشنا شویم. بهطور مثال چند موردی که برای وبسایت ما ارائه شد در زیر نمایش دادهایم:
نویسنده: باران محمود آبادی